پرولاپس رکتوم یا بیرون زدگی روده، زمانی به وجود می آید که رکتوم یا قسمت انتهایی کلون که در قسمت بالایی مقعد قرار گرفته است به طرف داخل پیچیده شود و منافذ طبیعی بدن بیرون بزند. این عارضه در اثر فشار وارده به عضلات و تضعیف آن ها و یا یبوست های مکرر اتفاق می افتد.
در مراحل اولیه بیرون زدگی مقعدی یا پرولاپس رکتوم، بخشی از رکتوم هنگام دفع به بیرون می لغزد، اما به خودی خود به داخل باز می گردد. در مراحل پیشرفته تر این بافت به داخل بازنگشته و برای درمان نیاز به جراحی است.
بیرون زدگی مقعدی یا پرولاپس رکتوم می تواند زندگی فرد مبتلا را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. این عارضه می تواند برای بیمار شرم آور باشد و مشکلات جدی را برای بیماران به همراه داشته باشد. توجه داشته باشید بیرون زدگی مقعدی با بواسیر تفاوت دارد که در ادامه این مقاله توضیحاتی درباره این عارضه خواهیم داد. با ما همراه باشید.
انواع بیرون زدگی مقعدی
پرولاپس رکتوم با توجه به شدت بیرون زدگی، مطابق زیر تقسیم بندی می شود:
پرولاپس داخلی: در این نوع بیرون زدگی مقعدی یا پرولاپس رکتوم، شدت به قدری نیست که راست روده از مقعد بیرون بزند. به این نوع از بیرون زدگی پرولاپس ناقص نیز گفتته می شود.این عارضه به علت هموروئید و یا فشار در هنگام یبوست اتفاق می افتد.
بیرون زدگی مخاط: در این نوع پرولاپس پوشش داخلی رکتوم از طریق مقعد بیرون می زند.
پرولاپس خارجی: در این نوع پرولاپس، انتهای راست روده به طور کامل از مقعد بیرون می زند. دلیل این عارضه ضعف عضلات مقعد می باشد.
تفاوت بیرون زدگی مقعدی با بواسیر
بیرون زدگی مقعدی یا پرولاپس رکتوم با بواسیر متفاوت است و نباید این دو را با هم اشتباه گرفت. این دو عارضه دارای علائم مشابه هستند اما کاملا با هم فرق دارند. بیرون زدگی مقعدی به معنی خارج شدن بخشی از راست روده از مقعد است، اما بواسیر بیرون زده به معنی تورم سیاهرگ های داخل مقعد است.
نشانه های بیرون زدگی مقعدی
از علائم بیرون این عارضه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1.نشت مدفوع به هنگام راه رفتن یا نشستن
2.ترشح غیرعادی در زمان های غیر از دفع
3.خارش و درد
4.خونریزی رکتوم
5.تورم و یا خروج توده از مقعد
علت ایجاد بیرون زدگی مقعدی
هر عملی که فشار بر مقعد وعضلات آن را افزایش دهد، سبب ایجاد بیرون زدگی مقعدی می شود.از جمله ی عوامل تاثیرگذار می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
1.اسهال مزمن و یا یبوست مداوم
2.عفونت های انگلی مانند کرمک
3.سندروم سیستیک فیبروز( نوعی اختلال ژنتیکی که باعث غلیظ شدن مخاط بدن از جمله مقعد می شود)
4.رژیم غذایی فاقد پروتئین و یا فیبر
5.ضعف عضلات کف لگن
6.اختلالات نورولوژیک ( در عملکرد نخاع و سلول های عصبی)
7. کم کاری تیروئید مادرزادی
8.هیسترکتومی
9.آسیب به ستون فقرات
10.زایمان های مکرر
بانوان از گروه های پر خطر ابتلا به پرولاپس رکتوم هستند که در دوران بارداری احتمال بیرون زدگی مقعدی بالایی دارند.
نحوه ی تشخیص پرولاپس رکتوم
برای تشخیص بیرون زدگی مقعدی یا پرولاپس رکتوم، پزشک متخصص در ابتدا اقدام به معاینه ی فیزیکی می کند تا وجود بیرون زدگی تایید شود. در مواردی که پرولاپس به حالت ناقص باشد و یا قابل مشاهده نباشد از بیمار خواسته می شود تا در حالتی قرار بگیرد که فشار داخلی شکم افزایش یابد. برای تشخیص بیرون زدگی از روش های دیگری نیز استفاده می شود که در ادامه به این موارد اشاره می کنیم:
پروکتوگرافی(رادیولوژی مقعد): بررسی رادیولوژیک برای ارزیابی کف لگن و ناحیه آنورکتال در حین دفع است.
سونوگرافی مقعد: دستگاهی در مقعد قرار می گیرد و عضلات و بافت های این ناحیه را ارزیابی می کند.
کولونوسکوپی: لوله ی بلند که با دوربین کوچک در انتهای آن وارد راست روده می شود و می تواند داخل روده را نشان دهد و مشکل را مشخص کند.
MRI: تصویر برداری که تمام ارگانهای ناحیه لگن شما را بررسی می کند.
مانومتری: روش تشخیص غیر تهاجمی به منظور بررسی فشار اسفنکتر مقعد، رفلکس های عصبی روده و بررسی عضلات کف لگن
درمان پرولاپس رکتوم
به طور کلی درمان بیرون زدگی مقعدی در مراحل پیشرفته با جراحی صورت می گیرد. در این مراحل استفاده از درمان های دارویی خوراکی و داروهای موضعی و پماد برای درمان بیرون زدگی مقعد موثر نیست و نمی توان این مشکل را به طور کامل از بین ببرد. جراحی بیرون زدگی مقعد از راه های مختلف با توجه به سن و شدت بیرون زدگی تعیین می شود. اما به طور کلی می توانیم روش های جراحی را به دسته های زیر تقسیم کنیم:
1.جراحی شکمی ترانس ابدومینال
این روش با استفاده از لاپاراسکوپی انجام می شود. در این روش رکتوم به جای اصلی خود بازگردانده شده و توسط مش به کف لگن ثابت می شود. روش لاپاراسکوپی شکمی از موثرترین روش ها بوده و میزان عود کمی دارد.
2.جراحی از طریق سوراخ آنال
در روش از طریق آنال قسمتی از رکتوم یا سیگموئید برداشته شده و مابقی به کولون متصل می شوند. این روش اغلب برای افراد مسن تر صورت می پذیرد. در بیمارانی که بیرون زدگی به دلیل بیماری بواسیر باشد باید درمان مربوطه با استفاده از لیزر و جراحی صورت بگیرد.
عکس پرولاپس رکتوم
یکی از راه هایی که برای تشخیص این عارضه به بیماران کمک می کند مشاهده هی عکس ها و شکل پروپلاپس رکتومی است که در ادامه نمونه ی آن را قرار دادیم.
عوارض بیرون زدگی مقعدی
در صورتی که بیرون زدگی مقعدی یا پرولاپس رکتومی درمان نشود می تواند عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
1.عفونت : بیرون زدگی و گوشت اضافه با توجه به میزان آلودگی که در این ناحیه وجود دارد می تواند سبب بروز عفونت شود.
2.خونریزی شدید: بعد از دفع ممکن است فرد دچار خونریزی های شدید شود. این عارضه در حالت ایستادن زیاد و یا برداشتن بار سنگین نیز احتمال دارد.
3.سوزش و خارش: معمولا به دلیل عفونت بیرون زدگی مقعدی سوزش و خارش نیز زیاد می شود.
هزینه جراحی بیرون زدگی مقعدی یا پرولاپس رکتوم
هزینه ی این جراحی به دلیل آن که درمانی به شمار می رود می تواند تحت پوشش بیمه قرار بگیرد. با توجه به شدت بیرون زدگی ، تجربه و مهارت پزشک متخصص و نحوه ی جراحی انتخاب شده برای بیمار هزینه این جراحی متفاوت خواهد بود.
